Het netvlies in onze ogen is zó opgebouwd dat we in het midden van ons zicht scherp kunnen zien. Toch kunnen we opzij daarvan nog steeds veel signalen oppikken.
Kijk even mee hoe ons netvlies in elkaar zit, dan snap je straks veel beter waarom je de goede zie-gewoontes moet toepassen. Bovendien is het heel interessant.
De opbouw van het netvlies
Het netvlies (of retina) is een uiterst dun vlies, samengesteld uit 8 laagjes cellen.
In dit vlies bevinden zich de lichtgevoelige uiteinden van zenuwcellen die er voor zorgen dat de stralen die het oog binnenvallen doorgestuurd worden naar de hersenen.
Je hebt er vast wel eens van gehoord:
De staafjes en kegeltjes
De namen zijn gekozen omdat ze daar inderdaad wat op lijken.
Hoewel de staafjes en kegeltjes beide licht opvangen, hebben ze wel verschillende functies:
De kegeltjes kunnen:
- details waarnemen
- kleur zien
- scherp zien
Kegeltjes hebben veel licht nodig om goed te werken.
De staafjes kunnen:
- heel goed beweging opmerken
- contrasten zien in grijstinten
- niet scherp zien
Staafjes hebben niet veel licht nodig om goed te werken. Ze werken zelfs beter als ze een poosje aan het donker gewend zijn.
's Nachts, in het donker, is er te weinig licht voor je kegeltjes en zie je dus alleen met je staafjes. Vandaar dat je dan geen kleur ziet en ook niet scherp kan zien.
De gele vlek en je centrale zicht
Recht achter de pupil, in het midden van het netvlies, bevindt zich de ‘gele vlek’ of macula.
Omdat daarin extreem veel kegeltjes zitten, is dat het enige gebied waarmee je echt scherp kunt zien. Je merkt dat vooral als je naar een klein detail kijkt. Dat zie je scherper dan iets wat ernaast ligt. De macula is maar klein: ongeveer 2.5 mm in doorsnede.
Kijk je rechtstreeks naar iets, dan gebruik je dit gedeelte van je retina: in het midden zie je scherp, erom heen net iets minder scherp. Dit noem je je centrale blikveld.
In de rest van de retina zitten meer staafjes en minder kegeltjes.
Je perifere blikveld
Alles wat buiten je centrale blikveld ligt noem je het perifere blikveld.
Kijk je recht vooruit, dan zie je ook nog veel opzij van je. Maar omdat je die stralen bijna uitsluitend opvangt met staafjes zal je daar niet scherpzien en zie je ook veel minder kleur. Bewegingen merk je daar juist wel makkelijk op.
Veel mensen sluiten hun perifere blikveld af, vooral als ze geconcentreerd ergens mee bezig zijn. Denk maar aan computeren of op je mobiel kijken. Maar perifeer zicht is minstens zo belangrijk als je centrale zicht.
Hoe gebruiken we ons netvlies?
Tegenwoordig zijn we gewend om vooral ons centrale zicht te gebruiken. Als je bijvoorbeeld hele dagen naar een computerscherm zit te kijken sluit je de beelden uit je perifere blikveld waarschijnlijk af. Die zijn alleen maar storend, toch?
Zelfs in de trein, waar reizigers voorheen voornamelijk naar buiten keken, zit nu een groot deel naar het schermpje van hun mobiel of hun laptop te turen.
Hoe logisch het ook lijkt dat je je perifere blikveld in die situaties afsluit, de kans is groot dat je daar zó aan gewend raakt, dat je dat in andere situaties ook gaat doen.
Behalve dat dat voor levensgevaarlijke situaties kan zorgen - denk maar aan het verkeer - is het echt niet goed voor je ogen. Die raken vermoeid als je alleen je centrale zicht gebruikt.
Door in het hoofdstuk Aan de slag de goede zie-gewoontes aan te leren en toe te passen, activeer je beide.
Maar eerst ga ik je voorstellen aan dr. Bates, vertel ik je wat hij ontdekte en wat de basis van zijn methode is:

